Geschiedenis

De Kaapverdische eilanden hebben een koloniaal verleden en de eilanden zijn maar liefst 15 miljoen jaar oud. De geschiedenis van Kaapverdië heeft zijn sporen achtergelaten. Deze zijn vandaag de dag nog zicht- en voelbaar. We hebben hieronder de belangrijkste momenten uit de geschiedenis van Kaapverdië in chronologische volgorde op een rij gezet.

Ontstaan eilandengroep Kaapverdië

Circa 15 miljoen jaar geleden is het eiland Sal ontstaan door vulkanisch magma. Destijds was het een bergachtig eiland, maar door de weersinvloeden zoals erosie is Sal tegenwoordig bijna helemaal vlak.  Het gebied van de Kaapverdische eilanden is nog steeds in ontwikkeling. Het eiland Fogo is het jongste eiland van de Kaapverdische archipel en is maar 100.000 jaar oud. De actieve vulkaan van Fogo is eind 2014 nog uitgebarsten.

Eerste bewoners

De eerste verwijzingen naar de Kaapverdische eilanden zijn te vinden in een schriftelijk werk van een Romein die overleed in het jaar 45 N.C. Tot halverwege de 15e eeuw zijn de Kaapverdische eilanden bijna geheel onontdekt gebleven. Er was een mythe dat elk schip dat ten zuiden van de Canarische eilanden vaarde niet meer terugkwam. Feitelijk had dit met de wind en stroming te maken die de schepen één richting opstuurde. Na verbeterde schepen en zeiltechnieken was het wel mogelijk om de andere kant op te varen. Door deze technische verbeteringen werden ook steeds meer landen ontdekt. Waaronder dus de Kaapverdische eilanden.

Het is onduidelijk wie welke eiland nu precies heeft ontdekt. In het algemeen gaat men er van uit dat de Portugees Diogo Gomes en de Italiaan Antaonio de Noli tussen 1455 en 1461 de zuidelijke eilanden van Kaapverdië hebben ontdekt (Santiago, Maio, Fogo, Brava). Diogo Alfonso ontdekte de noordelijke eilanden.

De archipel kreeg de naam Cabo Verde, hetgeen groene kaap betekent. De groene kaap is ook een schiereiland in Senegal en is het meest westelijke punt van het Afrikaanse vasteland. De ontdekkers hebben Cabo Verde (Kaapverdië) naar deze groene kaap in Senegal vernoemd.

Portugese kolonisatie in 1462

Op het meest veelbelovende eiland Santiago vestigde zich in 1462 een klein groep Portugezen, Spanjaarden en mensen uit Genua (Italië). De eerste nederzetting Ribeira Grande (Cidade Velha) werd hier gesticht. In opdracht van Portugal werd in eerste instantie landbouwproductie gestimuleerd. Gratis arbeidskrachten werden in de vorm van slaven op het vaste land van Afrika gevonden. Eind 1600 waren er bijna 14.000 slaven op Santiago en Fogo. Door de toename en uitbreiding van de handelsreizen over zee, werd Kaapverdië een zeer strategisch punt. Door de wind en stromingen kwamen schepen namelijk veelal langs de Kaapverdische eilanden. Het werd een belangrijke tussenstop om proviand in te slaan en werkzaamheden aan de schepen uit te voeren. Naast de handel in goederen werd Kaapverdië ook het middelpunt van de slavenhandel. De meeste slaven werden naar zuidelijk Amerika verscheept. In de hoogtijdagen werden er naar schatting circa 3.000 slaven per jaar verkocht.

Vrije handel

De eerste nederzetting Ribeira Grande (Cidade Velha) op Santiago was inmiddels uitgegroeid tot een grote handelsstad. De stad dankte haar naam aan de rivier die door de vallei naar de kust liep. De vallei was volop beplant met fruitbomen en kokospalmen. Ribeira Grande was de eerste stad in de tropen gebouwd door Europeanen en een van de meest rijke steden van heel Portugal. In 1556 werd er zelfs een kathedraal gebouwd. De macht van de Portugese kroon was altijd dusdanig dat betrokkenheid van handel door Kaapverdianen met niet Portugezen verboden was. Het meeste geld dat verdiend werd ging ook direct terug naar Portugal.

Door de toename van de welvaart en de macht van bepaalde Europese landen ontstond er in de begin jaren van de 18e eeuw een conflict. Bepaalde landen zoals Spanje en Frankrijk wilden hun macht uitbreiden. Territoriale uitbreiding en het verdedigen van het grondgebied waren aan de orde van de dag. Portugal werd uiteindelijk ook in het conflict betrokken en de slavenhandel met de Spanjaarden stopte. In 1712 werd de Kaapverdische stad Ribeira Grande leeggeroofd en geplunderd door de Fransen. Toen de rust in het conflict terugkeerde kregen de Kaapverdianen meer rechten van Portugal en was vrije handel mogelijk.

Einde van de slavernij

Na grofweg 300 jaar slavenhandel tussen Afrika en Amerika kwam de slavenhandel in steeds meer landen tot een einde. In 1854 stopte de slavenhandel in Kaapverdië en in 1870 werd dit formeel bevestigd. In praktijk werden sommige slaven na 1870 nog steeds gedwongen werk te verrichten.

De beëindiging van de slavenhandel betekende dat er geen geld meer verdiend kon worden met deze lucratieve handel. De economie kreeg het nog zwaarder. Door de komst van de stoomboot werd in de 19e eeuw ook minder vaak per zeilschip een handelsreis gemaakt. Kaapverdianen konden dus ook minder verdienen met het leveren van proviand en schipreparaties.

Door de economische neergang vertrokken veel Kaapverdianen in de 19e eeuw naar andere landen. Een deel van de bewoners van Fogo en Brava gingen mee met walvisvaarders uit New England (noordoosten van de Verenigde Staten).

Onafhankelijkheid

De Portugese machthebbers handelde naar huidskleur. Rondom 1850 waren er 17 onderscheidende huiskleuren geteld op Kaapverdië. Van een huidskleur zo wit als sneeuw, verschillende tinten kleuren lichtbruin tot aan een huidskleur van donker zwart. Doordat de gemiddelde huidskleur in Kaapverdië lichter was dan in andere Portugese koloniën, werden Kaapverdianen iets beter behandeld door Portugal.

Door de nog altijd slechte behandeling van de Portugese machthebbers en hongersnood door terugkerende droogte werd de roep tot onafhankelijkheid in alle Portugese koloniën in Afrika steeds groter. Portugal was echter niet van plan om Kaapverdië als kolonie op te geven en maakte het in 1951 tot overzeese provincie. De strijd naar onafhankelijkheid ging door. Onder leiding van Amílcar Cabral en zijn partij de PAIGC werd het dekolonisatieproces in gang gezet en werden er uiteindelijk verkiezingen georganiseerd. Op 5 juli 1975 werd Kaapverdië onafhankelijk van Portugal. De eerste president van de Kaapverdische eilanden werd de socialist Aristides Pereira. In 1990 kreeg het land een meerpartijenstelsel.

Huidig Kaapverdië

Na de onafhankelijkheid werd de economie een markteconomie. Kaapverdië hoort bij de best bestuurde en economisch stabiele landen van Afrika. Toerisme is de belangrijkste groei-industrie en het land wordt mondjesmaat meer welvarend. De gemiddelde Kaapverdiaan heeft het nog altijd niet even makkelijk in het dagelijks leven, maar men het heeft een betere toekomst dan ooit tevoren.